The Ruins: Ang Kwento sa Likod ng mga Kwento

Ang "The Ruins" sa Lungsod ng Talisay, Negros Occidental

 Nakapunta ka na ba sa Lungsod ng Bacolod, o sa anumang bahagi ng Isla ng Negros? Kung hindi pa ay simulan mo nang planuhing makaapak sa tinaguriang Kapital ng Asukal or Sugar Capital ng ating bansa. Ngunit bukod sa asukal at malalawak na mga pataniman ng tubo ay napakaraming tanawin pa ang makikita sa islang ito. Ako mismo ay namamangha sa tuwing may mga bago akong natutuklasang mga lugar sa ibat-ibang sulok ng isla.

Mula noong 2006 ay dito na ako halos nakatira sa Negros. Dito kasi ang unang destino ko bilang isang sundalo. Halos nalibot ko ang iba’t-ibang mga lungsod at bayan mula sa dulong hilaga hanggang sa gitna at sa katimugang bahagi ng Negros Occidental. Napadpad na rin ako sa Negros Oriental lalung-lalo na sa may bahagi ng una at pangalawang distrito nito. Nakasalamuha ko dito ang iba’t-ibang mga tao lalo na yaong mga naninirahan sa mga liblib na lugar at kabundukan. Doon kasi umiikot ang buhay namin- sa mga lugar kung saan may masasabing may suliraning pangseguridad. Ito yung mga lugar na tinatawag natin na vulnerable communities. Malimit ay kinakaharap nila ang karahasan, problemang pangkalusugan, kawalan ng edukasyon at syempre ang kawalan o kakulangan ng hustisya. Kahirapan ang karaniwang suliranin ng mga pamayanang nadaratnan namin. Isang mahabang usapin ito kaya’t hindi muna ‘yan ang isasalaysay ko.

Imahe mula sa Google Maps

Bagamat marami na akong napuntahang mga lugar ay iilan lamang sa mga ito ang kabilang sa mga lugar pang-turista o tourist spots. Halos wala naman kasi kaming panahon upang magliwaliw kapag nakadestino sa mga liblib na lugar. Mas ginugugol kasi namin ang aming mga oras sa paninilbihan sa mga komunidad o kaya naman ay sa pagsasanay. Bukod pa dito ay sadyang napakalalayo ng mga lugar-pasyalan. Kulang ang isa o dalawang araw upang sadyain ang mga natatanging pasyalan sa loob at labas ng Bacolod. Halimbawa, kung pupunta ka sa Punta Bulata at iba pang magagandang dalampasigan na matatagpuan sa bahagi ng Bayan ng Cauayan at Lungsod Sipalay ay halos tatlong oras na byahe mula sa Bacolod ang iyong bubunuin. Kung pupunta ka naman sa Mambukal Mountain Resort sa Bayan ng Murcia ay humigit kumulang apatnapu’t-limang minuto ang byahe kung mayron kang sariling sasakyan. Ang Campuestuhan Resort naman na isang kahanga-hangang lugar-pasyalan ay ganun din kahaba ang paglalakbay mula sa Bacolod. Subalit pagdating mo sa mga lugar na ito ay masasabi mo naming sulit na sulit ang iyong byahe sapagkat talaga namang magaganda at kaaya-aya ang mga ito.

 

Dalawang taon na ang nakalilipas simula nang mapasyalan ko kasama ng aking pamilya ang “The Ruins”. Ito ay isang makapigil-hiningang gusali na itinayo sa ngalan ng pag-ibig at iginupo naman ng poot ng digmaan. Matamis at masalimuot ang kwento sa likod ng gusaling ito na tinaguriang Taj Mahal ng Negros. Isa ito ngayon sa mga lugar na hindi nakakaligtaang dalawin ng mga turista sa Bacolod City at Negros. Naging saksi na rin ito sa napakaraming mga kasalan at iba’t-ibang mga okasyon. Marami na rin daw na mga kilalang tao ang dumalaw at pinahanga ng gusaling sa loob ng maraming dekada ay naging simbolo ng kayamanan at pagmamahalan.

Ayon sa salaysay, ang bahay na ito ay itinayo noong 1900’s ng isang mayaman at  makapangyarihang hacienderong si Don Mariano Ledesma Lacson (1865-1948)- para sa kanyang asawang si Maria Braga Lacson. Si Don Mariano na may dugong Pilipino-Kastila o Español ay isa sa mga nanguna noon sa industriya ng asukal at nagmamay-ari ng napakalawak na mga taniman ng tubo at pagawaan ng asukal. Si Maria naman ay isang Portugis mula sa Macau. Ang mansyon na kanyang ipinatayo ang siyang pinakamagara at pinakamalaking bahay sa buong lalawigan noon. Nakapaloob dito ang mga pinakamagaganda at pinakamamahaling mga mwebles at kagamitang pambahay na nagmula pa sa iba’t-ibang bahagi ng mundo. Sa labas naman ay matatagpuan ang napakagandang hardin na mayroong napakagarang fountain.  

   

 

Pinangunahan ng isa sa mga anak ng don ang pagtatayo ng gusali na ginamitan pa ng pinakamatitibay na kahoy at pangunahing uri ng semento at iba pang mga materyal. Sinasabing hindi mabilang na itlog ng manok ang ginamit upang pakintabin ang mga dinding nito. Hanggang sa ngayon ay damang-dama pa ng mga palad ang kinis ng mga dingding sa ilang bahagi ng gusali.

Bagamat ang gusali ay itinayo sa ngalan ng pag-ibig, iginupo naman ito ng galit at poot noong panahon ng digmaan. Ayon sa salaysay ay sinunog ito ng mga gerilyang Pilipino diumano sa utos na rin ng Don upang ito ay hindi mapakinabangan o  magamit bilang himpilan ng mga sundalong Hapon. Sa sobrang tibay at tatag ng gusali ay makailang ulit nila itong sinubukang sunugin ngunit nagtagumpay lamang sila pagkalipas ng tatlong araw. Pinaghalong langis at gasolina ang naging katapat ng makakapal na sahig na kahoy at bubungan na natupok ng lubusan pagkatapos ng tatlong araw na lagablab ng apoy. Subalit ang napakagarang hagdanan, ang mga haligi at dingding ay nanatiling nakatayo hanggang sa ngayon.

Sa tibay ng pagkakatayo ng gusali, pinatunayan mismo ng mga inhinyero na ito ay maaring pang gamitin o tirahan kung sakaling aayusin at ibabalik sa dating anyo. Maging mga arkitekto umano ay nagsasabing kakaiba ang disenyo ng nasabing gusali na maihahalintulad sa mga sikat na gusali na matatagpuan sa iba’t- ibang dako ng mundo.

Salamat na lamang sa mga kaanak ng dakilang Don na nakaisip na muling ibalik ang dating ganda at sigla ng bahay makalipas ang napakahabang panahong ito ay napabayaan at halos ibinaon sa limot. Bagamat hindi na maibabalik ang orihinal na anyo nito, sapat na ang ibukas ito sa publiko upang magsilbing alaala ng nakalipas. Ito rin ay isang inspirasyon sa ngalan ng pag-ibig, at paalaala naman sa kalupitan at hinagpis ng dulot ng digmaan.